โรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบ หรือที่เรียกกันทั่วไปว่า “รองช้ำ” เป็นภาวะที่เกิดจากการอักเสบของเอ็นฝ่าเท้า ซึ่งเป็นเอ็นบาง ๆ ที่ทอดยาวจากส้นเท้าถึงปลายนิ้วเท้า หน้าที่หลักของเอ็นนี้คือการรองรับแรงกระแทกในขณะยืน เดิน หรือวิ่ง หากใช้งานเอ็นฝ่าเท้ามากเกินไป หรือเกิดการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ เช่น ถูกกระแทกหรือกดทับบ่อยครั้ง จะทำให้เกิดการอักเสบ อาการมักจะแสดงชัดเจนที่สุดในช่วงเช้าเมื่อลุกจากเตียง โดยมักจะปวดมากเป็นพิเศษในก้าวแรกของวัน
อาการที่พบบ่อย
- ปวดหรือเจ็บส้นเท้า ลามไปถึงฝ่าเท้า
- อาการปวดรุนแรงในก้าวแรกหลังลุกจากเตียงหรือหลังจากการเดินยืนนานๆ
- บางครั้งอาจพบหินปูนงอกบริเวณกระดูกส้นเท้าเมื่อทำการเอกซเรย์
สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดรองช้ำ
- น้ำหนักตัวมากหรือภาวะอ้วน
- การยืนหรือเดินเป็นเวลานาน
- ใส่รองเท้าที่ไม่เหมาะสม
- ภาวะเท้าผิดรูป เช่น อุ้งเท้าแบน หรือสูงเกินไป
- การใช้งานฝ่าเท้าหนักเกินไป
การฝังเข็มแก้รองช้ำได้อย่างไร?
ตามศาสตร์แพทย์แผนจีน การฝังเข็มถือเป็นหนึ่งในวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพในการบรรเทาอาการรองช้ำ เพราะการฝังเข็มเน้นไปที่การปรับสมดุลของพลังงานภายในร่างกาย (หรือที่เรียกว่า “ชี่”) การอักเสบที่เกิดขึ้นในบริเวณฝ่าเท้าถือว่าเป็นการติดขัดของการไหลเวียนของพลังงานและเลือดในเส้นลมปราณ เมื่อฝังเข็มตามจุดสำคัญที่เกี่ยวข้องกับเส้นลมปราณ เช่น บริเวณส้นเท้าและจุดที่เกี่ยวข้องกับการไหลเวียนของเลือด การอักเสบจะลดลง ความเจ็บปวดจะบรรเทาลง และช่วยส่งเสริมการฟื้นฟูของเนื้อเยื่อที่อักเสบรวมถึงใช้ศาสตร์แพทย์แผนตะวันตกในการทำ Dry Needling เพื่อสะกิดปม Trigger Point ที่น่องและฝ่าเท้าเพื่อลดอาการได้อีกด้วย
หลักการทำงานของฝังเข็มกับรองช้ำ
- บรรเทาอาการปวด: การฝังเข็มกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งสารเอ็นดอร์ฟิน ซึ่งเป็นสารธรรมชาติที่ช่วยลดความเจ็บปวด
- ลดการอักเสบ: กระตุ้นการไหลเวียนของเลือดในบริเวณที่มีการอักเสบ ช่วยลดการติดขัดของพลังงาน
- เสริมการฟื้นฟู: การฝังเข็มช่วยเพิ่มการไหลเวียนของออกซิเจนและสารอาหารไปยังบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ ทำให้เนื้อเยื่อฟื้นฟูได้เร็วขึ้น
ท่าบริหารและการดูแลเพิ่มเติม
นอกจากการฝังเข็ม การดูแลตนเองผ่านการทำท่ายืดกล้ามเนื้อและการนวดฝ่าเท้าก็เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยเสริมให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การยืดกล้ามเนื้อน่องหรือการนวดพังผืดใต้ฝ่าเท้าก่อนเดิน
- ท่ายืดน่องแบบยืน (Standing Calf Stretch)
- ยืนห่างจากกำแพงประมาณ 1 ฟุต นำฝ่ามือยันกำแพง
- ถอยเท้าข้างที่ต้องการยืดกล้ามเนื้อไปด้านหลัง ขาหน้าย่อลง ส่วนขาหลังเหยียดตรง ฝ่าเท้าราบกับพื้น
- ยืดช้าๆ จนรู้สึกตึงบริเวณน่อง ค้างไว้ 20-30 วินาที ทำซ้ำ 3 ครั้งต่อข้าง
- ท่ายืดน่องบนบันได (Calf Stretch on Stair)
- ยืนบนขอบบันไดโดยใช้ปลายเท้า วางส้นเท้าห้อยลงจากขอบบันได
- ค่อยๆ ปล่อยน้ำหนักตัวลงสู่ส้นเท้าข้างที่ต้องการยืด จนรู้สึกตึงบริเวณน่อง
- ค้างไว้ 20-30 วินาที ทำซ้ำ 3-5 ครั้งต่อข้าง
- ท่ายืดน่องในท่านั่ง (Seated Calf Stretch with Towel)
- นั่งบนพื้น เหยียดขาที่ต้องการยืดไปข้างหน้า
- ใช้ผ้าขนหนูคล้องรอบฝ่าเท้า แล้วดึงผ้าขนหนูเข้าหาตัวเบาๆ จนรู้สึกตึงบริเวณน่อง
- ค้างไว้ 20-30 วินาที ทำซ้ำ 3 ครั้งต่อข้าง
- การยืดฝ่าเท้าก่อนลุกจากเตียง (Plantar Fascia Stretch)
- ก่อนลุกขึ้นยืน ใช้มือจับนิ้วเท้าทั้งห้าแล้วดึงนิ้วเท้าเข้าหาหลังเท้า จนรู้สึกตึงบริเวณฝ่าเท้า
- ค้างไว้ 15-20 วินาที ทำซ้ำ 3-5 ครั้งต่อข้าง
- การใช้ลูกบอลนวดฝ่าเท้า (Foot Massage with Ball)
- ใช้ลูกบอลหรือขวดน้ำมาคลึงใต้ฝ่าเท้า คลึงไปมาเบาๆ 3-5 นาที 2 ครั้งต่อวัน เพื่อช่วยคลายพังผืดใต้ฝ่าเท้า
สรุป
การฝังเข็มสามารถช่วยรักษาโรคเอ็นฝ่าเท้าอักเสบ (รองช้ำ) ได้ โดยมุ่งเน้นไปที่การบรรเทาอาการปวด ลดการอักเสบ และฟื้นฟูเนื้อเยื่อที่เสียหาย หากคุณกำลังมองหาวิธีการรักษาทางเลือก ฝังเข็มถือเป็นวิธีที่น่าสนใจและควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านแพทย์แผนจีนอย่างหยางเย่ คลินิกให้ดูแลคุณ หากสนใจในการฝังเข็มแก้อาการรองช้ำสามารถติดต่อนัดหมายคลินิกได้เลย